Fundacja Miejsce Uwagi

Warstwy pamięci

O pamięci ludności żydowskiej z Prus Wschodnich i Pomorza

Na mapie naszego kraju jest bardzo wiele miejscowości, które były ważnymi ośrodkami życia żydowskiego.

Pamięć o ludności żydowskiej z Prus Wschodnich i Pomorza, pomimo wielkiej pracy włożonej przez naukowców i lokalnych społeczników, w powszechnej świadomości Polaków praktycznie nie istnieje.  Żydzi zniknęli zarówno z krajobrazu społecznego, jak i ze świadomości historycznej. Pierwsze zniknięcie miało miejsce podczas „Nocy Kryształowej”, drugie po zakończeniu II wojny światowej.   To temat zaniedbany, nieobecny i niewiele jest działań upamiętniających społeczności zamieszkujące tereny będące przed II wojną światową częścią Niemiec. Nasza wrażliwość mówi, że im również należy się pokłon i symboliczne przypomnienie. Pozwoli to też na pokazanie Haskali, która dominowała w niemieckiej społeczności żydowskiej, filozofii i historii za nią stojącej oraz Żydów, różniących się w prawie każdym aspekcie, poza religią, od tych ze Wschodniej Polski. Chcielibyśmy pokazać również świat, w którym wschodnioprsuscy Żydzi żyli: świat wspaniałych pałaców arystokracji wschodniopruskiej, życie zwykłych Niemców z tych terenów.  Opowiedzieć o miastach i miasteczkach, w których żyli wspólnie z innymi nacjami: Polakami, Żydami, Mazurami, Warmiakami, Litwinami, Romami.  Po wojnie zaś, w Akcji „Wisła”, przesiedlono na te tereny wielu grekokatolików i prawosławnych.  O nich też chcemy pamiętać.

Muzyka, obraz, słowo, faktura ma być symbolicznym hołdem dla Polaków, Żydów, Niemców, Ukraińców, Białorusinów, Łemków, Bojków i wszystkich nacji, które mieszkały w tych stronach. Katolików, Protestantów, Starozakonnych, Prawosławnych, Braci Polskich, Unitów i niewierzących w żadnego Boga.

Chodźcie z nami w tę drogę, patrzcie pod nogi, bądźcie uważni.